Karadeniz’in topraklarında yetişen çay ve fındığın atıkları, artık yolları güçlendirecek. Prof. Dr. Erol İskender’in yürütücülüğünü üstlendiği proje ile çay ve fındığın atığı iktisada kazandırılacak hem de yolların ömrü uzatılacak.
Karadeniz’in vazgeçilmezleri çay ve fındık, bu kere sofralardan değil, yollardan geçecek. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol İskender’in yürütücülüğü yaptığı “Fabrika atığı çay lifi ve fındık kabuğu tozu kullanılarak taş mastik asfalt karışımları için yeni bir süzülme önleyici katkı hususu geliştirilmesi” başlıklı projesi dikkat çekiyor.
. Ulusal yeni fikirler ve eserler araştırma takviye programı kapsamında TÜBİTAK tarafından desteklenecek proje ile çay üretim tesislerinden çıkan lifler ve fındık sürece fabrikalarından elde edilen kabuk tozları taş mastik asfalt kaplamalarda süzülmeyi önleyen etraf dostu bir katkı unsuruna dönüştürülecek. Bu sayede hem atıklar iktisada kazandırılacak hem de yolların dayanıklılığı artırılacak.
“Çalışmalara başladık”
Projenin yürütücülüğünü yapan Prof. Dr. Erol İskender, Türkiye’de asfalt için katkı gereçlerin ithal edildiğini ve maliyetinin yüksek olduğunu belirterek, “Asfalt kaplama dediğimiz vakit aslında halkın gördüğü tek tip bir karışım asfalt ancak bunun uygulamada birçok çeşidi var. Yeni olarak kullanılan taş mastik asfalt kaplamalar var. Aslında Avrupa’da 20 yıldır kullanılıyor lakin Türkiye’de yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan bir karışım çeşidi. Bunun için kimi asfalt karışımlarının kullanılması mecburî oluyor. Bu katkı gereci Türkiye’de çoklukla ithal edilen kıymetli bir materyal. Biz bu gereç yerine yerli imkanlarla daha ucuz daha tesirli ne yapabiliriz diye düşündük. Araştırmalar sonucunda aklımıza birinci gelen gereçlerden bir tanesi lifli yapısıyla ve asfaltın bağlayıcı unsuru olan bütüm ile benzerlik gösteren atık çay lifi geldi. Biraz daha araştırınca fındık kabuğu aklımıza geldi. Yaptığımız ön çalışmalarda olumlu sonuçlar aldık. Bunu olgunlaştırdık. TÜBİTAK’a sunduk. Desteklenmeye layık görüldü. Bizde çalışmalarımıza başlamış olduk” dedi.
“Ürünlerin katma kıymeti artacak”
Asfalt ile ilgili laboratuvar şartlarında ön çalışmaları yaptıklarını kaydeden İskender, “Gayet olumlu sonuçlar aldık. Bu çalışmalara bir yıl öncesinden başlamıştık. Şuan belirli bir noktaya geldik ancak önümüzdeki almamız gereken belirli bir yol mevcut. Projeyi tam olgunluğa getirdiğimiz vakit onlarla da görüşme yapacağız. Mekanik, fizikî testleri yapacağız sonuçları bütün paydaşlarla paylaşacağız. Atık çay lifi dediğimiz çay üretilirken fabrikada değerli bir ölçüde atık gereç oluşuyor. Buna çay lifi deniliyor. Bu türlü kamyonlarca üretilen bir gereç. Boş alanlara depolanıyor. Bazen çok düşük katma bedelli olarak gübre olarak kullanılabiliyor. Çok bedelli bir materyal değil. Biz bunu şayet asfalt karışımlarda faydalı hale gele getirirsek katma bedelini arttırmış olacağız. Böylece çayın da en son pahası artmış olacak. Çaydan çıkan bu atık materyal yararlı bir gerece dönüşmüş olacak. Birebir halde fındık kabuğunun da bu formda bir katma kıymeti olacak. Fındık kabuğunu hali hazırda biz çoklukla yüzde 90 oranında yakacak olarak kullanıyoruz. Biz bunu daha pahalı bir alanda bilhassa yurtdışından ithal olarak elde ettiğimiz bir katkı unsuruna alternatif olarak düşünüyoruz. Çok daha bedelli bir eser olarak asfalt kesiminde kullanılma imkanı oluşabilecek. Asfalt karışımlarda esas 4 tane sorun vardır. Bunlardan bir tanesi deformasyon sorunudur. Oburu çatlama sorunu. Öbürleri ise yorulma ve su hasarı sorunudur. Bu yenilikçi karışım tipleri ile deformasyon sorunu aşılmış oluyor. Taş mastik asfaltlar deformasyona karşı en dirençli karışım tipi olarak biliniyor. Bizim eserimiz taş mastik asfaltlara yönelik münasebetiyle bunun içinde bir tahlil olma potansiyeli var” sözlerini kullandı.
Anlık Sivas Haber
