Merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan 17 Ağustos 1999 zelzelesinin üzerinden tam 26 yıl geçti. Kent, bu süreçte acı deneyimlerden ders çıkararak afete hazırlıkta Türkiye’ye örnek olacak bir dizi yeniliğe imza attı. “Dirençli Kent Aksiyon Planı”, Afet Mutfağı, anlık bilgi sağlayan Sismolojik İzleme Merkezi ve Cedit üzere büyük kentsel dönüşüm projeleri, Kocaeli’nin afete karşı kazandığı yeni ve dirençli kimliği özetliyor.
17 Ağustos 1999’da saat 03.02’de 7,4 büyüklüğünde meydana gelen ve 45 saniye süren Marmara Zelzelesi; Kocaeli, İstanbul, Yalova, Sakarya ve Düzce’de yıkıma sebep oldu. 2010 yılında yayımlanan Meclis araştırma raporuna nazaran, 18 bin 373 kişi hayatını kaybetti, 48 bin 901 kişi yaralandı. Büyük kayıplara sebep olan zelzelede 285 bin 211 konut ile 42 bin 902 iş yeri hasar gördü. Marmara Depremi’nde İstanbul’da 454 kişi ömrünü yitirdi. Yalova, Düzce ve Gölcük’ten getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu sayı 981’e çıktı.
Yıkıntıların ortasından doğdu
Depremin akabinde Kocaeli adeta yıkıntıların ortasından doğdu. Bilhassa zelzelenin merkez üssü Gölcük’te, Gölcük Belediyesi ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından tüm ağır hasarlı binalar yıkıldı ve bölge bölge kentsel dönüşüm çalışmaları başlatıldı.
Bu acı deneyimden ders çıkaran Kocaeli, geçen 26 yılda kentsel dönüşümden afet lojistiğine, teknolojik izlemeden halkın eğitimine kadar uzanan kapsamlı çalışmalarla çehresini büsbütün değiştirdi.
Kentsel dönüşüm çalışmaları çerçevesinde Gölcük, Körfez ve İzmit başta olmak üzere birçok ilçede yeni projeler hayata geçirildi. Zelzelenin izlerinin silindiği ilçede, 26 yıl içinde altyapıdan üstyapıya kadar birçok çalışma yürütüldü.
140 futbol alanı büyüklüğünde bir alan kamulaştırıldı
Geçen vakitte Kocaeli Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde, vilayet genelinde risk arz eden 960 binanın yıkımı gerçekleştirildi. Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında toplam 1 milyon 50 bin metrekarelik, yani 140 futbol alanı büyüklüğünde bir alan kamulaştırıldı. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile ortaklaşa olarak 7 ilçe ve 14 alanda 5 bin konut ve iş yerini kapsayan projeler süratle devam ediyor. Vatandaşlara kolaylık sağlanması emeliyle 0,69 oranıyla kredi imkanı da sunuldu.
Öne çıkan projelerdeki son durum
İzmit Cedit Mahallesi: Ülke tarihinin en büyük dönüşüm projelerinden biri olan 12,6 hektarlık alanda 1105 konut ve 6 dükkan inşaatı sürüyor. Projedeki ilerleme oranı yüzde 61 seviyesinde.
Körfez Barbaros Mahallesi: Riskli alandaki hak sahipleri, Derince Sopalı’da inşaatları tamamlanma düzeyine gelen (yüzde 98) 534 konut ve 40 dükkandan oluşan yeni hayat alanlarına taşınacak.
Gölcük Merkez Mahallesi: 3,6 hektarlık birinci etapta 360 konut ve 408 iş yerinin inşaatı devam ediyor ve projede yüzde 70 ilerleme sağlandı.
Dilovası Tavşancıl: 26 hektarlık alanda 651 konut, 12 dükkan ve bir cami inşaatında yüzde 85’lik ilerleme kaydedildi.
Dirençli Kent Kocaeli Hareket Planı
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, afete hazırlık çalışmalarını bir üst düzeye taşıyarak “Dirençli Kent Kocaeli Aksiyon Planı”nı hayata geçirdi. Bu kapsamda 24 Şubat 2023’te üniversiteler, TMMOB, TÜBİTAK ve ilçe belediyelerinin katılımıyla Kocaeli Bilim Kurulu oluşturuldu. Heyet, 14 unsurluk bir hareket planı hazırladı.
Bu plan çerçevesinde; vilayet genelindeki 320 bin 253 binadan 2007 öncesi yapılmış 158 bin 869 yapının gözlemsel taraması tamamlandı. 688 taşınmaz kültür varlığının zelzele riski açısından etütleri yapıldı. TAMP kapsamında daha evvel 90 olan süreksiz barınma alanı sayısı 163’e yükseltildi.
Vatandaşları da afete hazırlamak için eğitim programı düzenleyen Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, “Kocaeli Mahalle Halkı Afetlere Hazırlık Eğitim Projesini” uygulamaya koydu.
Zemin etüt bilgileri toplanıyor
Afete hazırlıkta teknoloji de unutulmadı. Bu çerçevede, Sismolojik İzleme ve Zelzele Eğitim Merkezi’nde 41 adet ivmeölçer aygıtından oluşan sismik müşahede ağı ile Kocaeli ve etrafındaki sarsıntı hareketliliği anlık olarak takip ediliyor.
Zemin Bilgi Bankası’nda Büyükşehir ve ilçe belediyelerine ilişkin tüm taban etüt bilgileri, Coğrafik Bilgi Sistemi (CBS) sayesinde ortak bir havuzda toplanarak riskli alanların evvelce belirlenmesi hedefleniyor.
Muhtemel bir afette haberleşmenin kesilmemesi için 5 kritik noktada baz istasyonu heyetimi tamamlandı.
Afet Mutfağı devrede
Muhtemel bir afet anında en kritik gereksinimlerden olan beslenme ve lojistik için dev adımlar atıldı. Başiskele’de kurulan ve tüm Marmara’ya hizmet verebilecek “Hızır 41 Afet Mutfağı”, tek seferde 150 bin şahsa çorba, 20 bin şahsa 3 çeşit yemek ve günlük 22 bin ekmek üretebilecek kapasiteye sahip.
Kocaeli’nin yardım eli olan 3 taşınabilir afet tırı da; İzmir, Düzce, Kahramanmaraş-Hatay ve son olarak 10 Ağustos 2025 Balıkesir zelzeleleri ile Ukrayna Savaşı’nda misyon alarak on binlerce bireye hizmet verdi. Bu tırlar, günlük 10 bin kişilik 3 çeşit yemek ve 40 bin roll ekmek üretebiliyor.
Kocaeli itfaiyesi başarılarıyla göz dolduruyor
Türkiye’nin örnek itfaiyelerinden olan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi İtfaiyesi de araç filosunu her yıl genişletiyor. Pek çok olayda ve afette vazife yapan itfaiye teşkilatı, çağdaş araçlarla çalışmalarını daha süratli ve kolay hale getiriyor. Adeta bir okul üzere çalışan Kocaeli itfaiyesi, eğitim faaliyetlerine de katılıyor. Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı Tedbire ve Eğitim Şube Müdürlüğü Eğitim Ünitesi (KOBİTEM), Kocaeli başta olmak üzere birçok vilayette eğitim faaliyetleri yürüterek, yangına müdahale ve arama kurtarma başta olmak üzere, birçok husus hakkında eğitimler düzenliyor.
Gönüllü itfaiye ordusu
17 Ağustos 1999 sonrası hayata geçirilen İstekli İtfaiyecilik Projesi de her yıl büyümeye devam ediyor. Büyükşehir İtfaiye Dairesi Başkanlığı AFKOM Şube Müdürlüğü’ne bağlı olarak vazife yapan istekli itfaiyeciler, itfaiye müdahale hizmetlerine kıymetli katkı sunuyor. Yaşanabilecek yeni afetlere karşı her daim hazır olan İtfaiye Dairesi Başkanlığı, edindiği bilgi ve tecrübeyi istekli itfaiyeciler ile paylaşıyor. Kocaeli’de sivil toplum kuruluşları ve ilçe belediyeleri bünyesinde kurulan arama kurtarma timleri de afete hazırlık çalışmalarını sürdürüyor.
Kocaeli, hem acı izleri sildi hem de sanayi ve teknoloji üssü haline geldi
Deprem gerçeği ile 17 Ağustos’ta tanışan Kocaeli, afetin izlerini sildiği üzere adeta Türkiye’nin de sanayi üssü oldu. Sanayi ve teknolojinin başşehri olan kent, son periyotta yapılan değerli yatırımlar ile yenilikçiliğin merkezi haline geldi. Zelzeleden sonra daha güçlü formda ayağa kalkan Kocaeli endüstrisi, bugün başta otomotiv, otomotiv yan sanayi ve petrokimya alanında olmak pek çok bölümde yaptığı üretimle isminden kelam ettirmeye devam ediyor.
Anlık Sivas Haber
