Diyarbakır’ın Dicle ilçesinde bir vatandaşın meskeninde bulundurduğu pitos, Diyarbakır Müzesine getirildi.
İlçenin Körmik Mahallesi’nde bir vatandaş, meskeninde devasa bir pitos (eski bir saklama kabı) bulundurduğunu müze yetkililerine bildirdi. Müze grupları, gerekli hazırlıkları yaptıktan sonra büyük pitosu ziyan vermeden meskenden alarak Diyarbakır Müzesi’ne taşıdı.
Diyarbakır Müzesi Müdürü Müjdat Gizligöl, geçen haftalarda müdürlüğe telefon geldiğini, vatandaşın, Dicle ilçesi Körmik Mahallesi’nde yaşadığını, yaşlı olduğunu ve meskeninde bir tarih yapıtının bulunduğunu söyledi. Gizligöl, “Biz de çabucak geçen hafta alana giderek gerekli incelemelerde bulunduk. Gerçekten konutunda büyük bir pitos yani bir saklama kabı olduğunu gördük. Vatandaş, eşini kaybettiğini, yalnız yaşadığını ve artık bu tarih yapıtını koruyamayacağını söylediği için taşımayla ilgili hazırlıklara başladık. Bunun için ebatlarına nazaran ahşaptan bir sandık yaptık. Daha sonra bugün alana intikal ederek, Körmik Mahallesi’ndeki konutunda pitosu kepçe yardımıyla ziyan vermeden otomobilimize yükleyip Diyarbakır Müzesi’ne getirdik” dedi.
Pitosla ilgili çalışmaları tamamlandıktan sonra, müze bahçesinde sergileneceğini tabir eden Gizligöl, “Pitos, epey büyük. Yaklaşık 3 metre çapında ve 1 metre yüksekliğinde. Yüksek ihtimalle kendi periyodunda bahçede, yani tarlada ekinlerin saklanması için kullanılıyordu. Vatandaşlar, gelecek yılın mahsulünü yahut tohumlukları pitosun içine koyar, yılsonuna kadar koruma ederlerdi. Bu biçimde, tohumları tekrar toprağa ekerlerdi. Yani bu pitos, adeta periyodun silosu olarak kullanılmış. Bu tıp saklama kapları Neolitik periyottan itibaren, bilhassa Tunç ve Demir çağında yaygın formda kullanılmıştır. Birtakım medeniyetler pitosları mezar olarak da kullanmış olsa da, bizim pitosumuz mezar özelliği taşımamaktadır. Bu pitos ise büsbütün tahıl ve tohumları saklamak maksadıyla yapılmıştır” tabirlerini kullandı.
1970’lere ve 1980’lere kadar köylerde kullanıldığını ve son 30-40 yılda ise büsbütün terk edildiğini kaydeden Gizligöl, “Yaklaşık 8 bin yıldır var olan bu cins saklama kapları, bilhassa Tunç ve Demir çağlarında tarlalarda, bahçelerde yahut meskenlerin mahzenlerinde kullanılmıştır. Bilimsel çalışmalarımız tamamlandıktan sonra, pitos müzenin bahçesinde sergilenecektir. Dicle Körmük Mahallesi’ndeki vatandaşımıza, kültür varlıklarına gösterdiği hassasiyet nedeniyle teşekkür ediyoruz. Diyarbakır’daki başka vatandaşları da, ziyan görebilecek nitelikteki tarih yapıtlarını müze yetkililerine bildirmeleri konusunda hassas davranmaya davet ediyoruz” halinde konuştu.
Anlık Sivas Haber
