Ankara’da Çubuk turşusu için yetiştirilen salatalık sıcakta süratle büyüyor, üreticiler ise rekor sıcaklıklara karşın hasadı aksatmıyor.
Ankara’nın Çubuk ilçesinde, Türkiye’nin en bilinen yöresel eserlerinden biri olan Çubuk turşusunun hammaddesi salatalıkların hasat periyodu başladı. Rekor sıcaklıklara karşın üreticiler, salatalıkları vaktinde toplayabilmek için sabahın erken saatlerinden itibaren tarlaya giriyor. Süratli büyüyen salatalıklar toplanmadığı takdirde turşuluk vasfını kaybettiği için üreticiler sıcağa karşın hasadı sürdürüyor.
Coğrafi işaret tescilli
2017 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafik işaretle tescil edilen Çubuk turşusu, mart ve nisan aylarında ayında ekilerek 4 aylık sürecin akabinde hasada hazır hale geliyor. Bölgenin kendine has iklimi, verimli toprak yapısı ve yıllardır süregelen üretim geleneği, turşunun başkalarından ayrılmasını sağlıyor.
Tarladan tüketiciye
İlçede hasadı yapılan salatalıkların büyük kısmı mahallî turşu imalathanelerinde işlenirken, eserler kısa müddette tüketicilerin sofralarına ulaşıyor. Her yıl milyonlarca kavanoz Çubuk turşusu, hem yurt içinde hem de yurt dışında tüketicilerle buluşuyor.
Kurulum aşaması
Salatalıkların suram etabı 1 ay boyunca bekleyerek gerçekleşiyor. Turşunun en değerli materyallerinden biri olan sarımsak, defneyaprağı, acı biber ve Çubuk turşusunu başka turşulardan ayıran dereotu, salatalıklarla birlikte tenekeye koyuluyor. Akabinde üzüm sirkesi ve limon tuzlu su tenekeye aktarılarak bir gün boyunca fermente olması için ağzı açık formda bırakılıyor.
Damak çatlatan Çubuk turşusu, farklı boyutlardaki kavanozlara tek tek yerleştirilip ağzı kapatılarak yurt içi ve yurt dışı siparişlere hazır hale geliyor.
“Çubuk turşusu dünyaca ünlü”
Yaklaşık 10 yıldır turşuluk salatalık üretimiyle uğraştığını belirten İrfan Topal, “Çubuğumuzun meşhur turşusu için salatalık üretiyoruz. 15 emekçiyle 30 dönüm ektik. Salatalık, gece sıcağı seven bir bitki. Sıcak olduğu vakit salatalık daha çok çıkar. Soğuk olduğu vakit salatalığın randımanı düşer. 1 tonla, 2 ton ortasında değişir günlük randıman. Bu sene biraz sıcak geçti. Bitkide yanıklık var, su sorunu var. Çubuk turşunun suyundan, salatalığından, kütür kütür olmasından, aromasından ötürü dünyaca ünlü. Topraktan aldığı vitaminle, suyla, havasıyla bizim salatalığımız daha kaliteli. Tarlada 5-10 liradan, marketlerde 30-40 liradan salatalık satıyorlar. Direkt aracıya ulaşamadığımız, rastgele bir kooperatifimiz olmadığı için, bizim üzere üretenler pazarlamada düşünceler yaşıyor. Tarladan satamıyoruz. Mecbur aracıya veriyoruz, o da istediği fiyata satıyor. Çubuk’ta amatör üretenlere kooperatif kurulmasını istiyoruz. En azından herkes salatalığı ektiğinde fiyatını bilir. Biz salatalığı ekiyoruz lakin kaç liraya vereceğimizi bilmeden ekiyoruz” dedi.
“Çubuk’a, üretenler için kooperatif kurulmasını istiyoruz”
İşçilik, tohum, gübre ve ilaçların maliyetinin geçen seneye nazaran değerli olduğunu vurgulayan İrfan Topal, “Tarlaya daha toplamadan 1 milyon masrafım var. Çubuk’a biz üzere üretenler için kooperatif kurulmasını istiyoruz yetkililerden. Bu formda devam ederse seni hiç ekmemeyi düşünüyorum. Dayanak olursa, kooperatif kurulduğu vakit fiyatlar bizi de tatmin ederse ona nazaran ekeriz. Kooperatif fiyat istikrarını sağlayacak. Üreticiyle tüketiciyi buluşturacak. Ortadaki o aracıların almış olduğu rantı ortadan kaldıracak. Hem üretici kazanacak hem tüketici. Tarladan, sofraya girmiş olacak. Salatalığı alıp turşuyu yapıp ülkenin dört bir tarafına satan turşucular bizden ucuza alıp değerliye satıyorlar. Ortada uçurum var. Bunu engellemek lazım. Her sofrada çubuk turşusu bulunsun. Antibiyotik kıymetinde turşu suyumuz var” halinde konuştu.
“Tarladan topluyoruz, yıkayıp birebir gün turşumuzu kuruyoruz”
Yaklaşık 2 yıldır da konut turşusu kurduklarını söyleyen Emine Topal, “Tarladan topluyoruz, çabucak yıkayıp birebir gün turşumuzu kuruyoruz. Salatalığın, sarımsağın, biberin, her şeyin taze olması lazım. Limon tuzunu, sirkesini, hepsinin oranını ayarladığınız vakit hoş oluyor turşumuz. Biz dereotu kullanıyoruz. Öbür yerlerde kurulan turşularda dereotu kullanılmıyor. Salatalığımız sahiden çok lezzetli. Sarımsağın çok hoş bir aroması, acı biberin hoş bir lezzeti var. Limon tuzu kullanıyoruz. Hepsinin farklı ayrı özelliği. Hepsi birleşince Çubuk turşusu oluyor. Bizim turşumuz bir yıldan sonra beklemez. Niçin? Biz katkı hususu kullanmıyoruz. Teğe bir mesken turşusu, organik. Bir yıldan sonra ömrü biter. Her sofrada olmalı, herkes yemeli. Kışın hasta olduğumuz vakit çabucak turşu suyu içiyoruz. Turşunun rengine baksınlar. Şayet suyu bulanıksa o turşuyu alsınlar, berraksa o turşudan kaçsınlar. Meskende oturan hanımlar da kurabilirler. Hoş, kaliteli salatalık almaları lazım evvel. Sarımsağını, acı biberini, dereotunu, defneyaprağını hoş seçtikten sonra çok hoş kurarlar” diye konuştu.
Çubuk turşusu, ekonomik katkısının yanı sıra bölgenin tanıtımında da kıymetli rol oynuyor. İlçede düzenlenen Memleketler arası Çubuk Turşu ve Kültür Şenliği de coğrafik işaretli eserin bedelini artırıyor.
Anlık Sivas Haber
