Diyarbakır’ın merkez Sur ilçesinde bulunan İçkale Müze Kompleksi alanında 74 ile 75 nolu burçlar ortasında yapılan onarım ve arkeolojik hafriyatlarda ortaya çıkartılan kitabe, Saint George Kilisesi’nin bir vakitler hamam olarak kullanıldığı tezini çürütüp, kilisenin yanında bir hamam varlığı olduğunu işaret etti.
Sur ilçesinde bulunan İçkale Müze Kompleksi alanında periyot dönem yapılan hafriyat ve onarım çalışmaları devam ediyor. Her çalışmayla birlikte yeni bulgu ve dataların ortaya çıkmasıyla tarihi yapılar hakkındaki bilgiler de güncelleniyor.
Bu bilgilerden biri de Saint George Kilisesi’nin bir periyot hamam olarak kullanıldığı tezini çürütmesi. İçkalenin kuzeydoğusundaki 74 ile 75 nolu burçlar ortasında yapılan hafriyat ve onarım çalışmaları sonucunda ortaya çıkartılan kitabe, kilise ve eklentilerinin hiçbir vakit hamam olarak kullanılmadığı, yanında bir hamam yapısının inşa edildiği ortaya çıktı.
Diyarbakır Müze Müdürü Müjdat Gizligöl, İHA muhabirine, bulunulan alanın İçkale’nin kuzeydoğusu olduğunu, burada 74 nolu burç ile 75 nolu burcun ortasında kilisenin onarımı ile birlikte hafriyat çalışması yürütüldüğünü söyledi.
Bu bölgede daha evvelki araştırmalarda, burada bir hamam yapısının olabileceği, hatta kilisenin bir periyot Artuklular periyodunda eklentiyle birlikte hamam olarak kullanılmış olduğuna dair çok sayıda tez olduğuna değinen Gizligöl, bu hafriyat çalışmalarında bilhassa kitabeyle birlikte kilisenin hiçbir vakit hamam olarak kullanılmadığını vurguladı.
Gizligöl, bunun düzeltilmesi gerektiğini belirterek, “Çok önemli bir buluntu. Zira kilisede yaptığımız hafriyat çalışmaları ve onarım çalışmalarında suya dair rastgele bir emareye rastlanmadı. Tam aksisi, su, hamam ya da çeşme ile ilgili yapılan bütün yapılar, kilisenin dışında 74 nolu burç ile 75 nolu burcun olduğu aksta göründü. Ardımızda da görmüş olduğunuz kitabede de aslında bize bunu söylüyor. Kitabede, ’Servetin oğlu Hıdır yahut Hızır tarafından bir hayrat yapıldığını, onun ismine bir hayratın inşa edildiğinden bahsediliyor.’ Bundan hareketle burada bir hamam yapısı olabileceğini düşünüyoruz. Hafriyat çalışmalarında hamam olarak isimlendirebileceğimiz yapılar da ortaya çıktı” dedi.
“Dolayısıyla hamam yapısı kilisenin içinde değil, kilisenin yan tarafında 75 ile 74 nolu burcun olduğu alanda inşa edilmiş olabilir” diyen Gizligöl, şöyle konuştu:
“Kitabe, celi sülüs dediğimiz hicri 4’üncü, 5’inci yüzyılda bu teknik gelişiyor. Celi sülüs yazısıyla yazılmış. Yeniden kitabedeki emareler bize burada 1150’li yıllar ile 1200 yıllar ortasında bir inşaat faaliyetinin olduğunu, yani Artuklu periyoduna tarihlendirebiliriz. Artuklular devrinde burada bir hamam yapıldı, ama kilisenin içinde değil, ya da kilise dönüştürülerek değil, yan tarafına bağımsız bir hamam yapıldı. Bu kitabe bizlere bunu gösterdiği için çok kıymetli bir buluntu. Yüksek ihtimalle kapının girişinde, üst kısmında yer alıyordu. Zira bulunduğu yer onu işaret ediyor.”
Kitabelerdeki emareler ve buradaki hafriyat çalışmalarının, dataların Saint George Kilisesi’nin hiçbir vakit hamam olarak kullanılmadığını aktaran Gizligöl, “Eklenti olarak hamama dönüştürülmedi Artuklular devrinde. Artuklular buraya geldiklerinde bir hamam yaptılar. Ve o hamama dair en değerli buluntu, gerimizde görmüş olduğunuz kitabe. Kitabenin ortaya çıkması bizim için epey kıymetli bir data. Önümüzdeki yıllar 74 ile 75 nolu burç ortasında hafriyat çalışmasını tekrardan başlatacağız. Oradaki hamam varlığını büsbütün ortaya çıkartmak ve hamamla ilgili onarım çalışmalarını başlatmak için” sözlerine yer verdi.
Anlık Sivas Haber
