Son dönemlerde ülkemizde artış gösteren orman yangınları, sadece doğal ortamlarımızı değil, aynı zamanda halk sağlığını da ciddi şekilde tehdit ediyor. Yoğun duman ve zararlı gazların solunması, özellikle orman yangını bölgelerinde yaşayan kişilerde ciddi solunum problemlerine yol açabiliyor. Bu sorunlar arasında nefes darlığı, sürekli öksürük, astım ataklarının şiddetlenmesi ve mevcut KOAH hastalıklarının alevlenmesi gibi belirtiler yer alıyor. Yangın dumanının içeriğinde bulunan toksik maddelerin ve partiküllerin, solunum yollarını doğrudan etkilediği ve ciddi sağlık sorunlarına neden olduğu uzmanlar tarafından vurgulanıyor.
Acıbadem Kent Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Jülide Çeldir Emre, özellikle yaşlılar, çocuklar ve kronik akciğer hastalığı bulunan bireylerin, bu zehirli ortamdan en çok etkilenen gruplar olduğunu belirtiyor. Yangın sırasında ve sonrasında ortaya çıkan solunum sorunlarının, ilk etapta fark edilmemesi veya hafif geçiştirilmesi, zamanla daha ciddi sağlık sorunlarına dönüşebilir. Uzmanlar, özellikle hava yolu hassasiyeti artmış kişilerin, bu dönemde dikkatli olmalarını ve gerekirse uygun önlemleri almalarını öneriyor. Ayrıca, yangın dumanına maruz kalan kişilerde, uzun vadede akciğer fonksiyonlarının olumsuz etkilenmesi ve yeni astım ya da KOAH tanılarının konması olasıdır. Bu nedenle, erken teşhis ve uygun tedavi büyük önem taşıyor.
Dumanın Solunum Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Yangın dumanının içeriğinde bulunan karbon monoksit ve partiküller, solunum yollarına zarar verirken, aynı zamanda vücutta toksik etkiler de yaratabilir. Bu maddelerin uzun süreli ve yoğun maruziyeti, akciğerlerde iltihaplanmaya ve enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir. Uzmanlar, bu nedenle yangın bölgelerinde yaşayanların mümkün olan en kısa sürede güvenli alanlara geçmeleri ve hava kalitesine dikkat etmeleri gerektiğini söylüyor. Ayrıca, dumanın içeriğindeki zararlı gazların, özellikle 2.5 mikrogramın altındaki partiküllerin, solunum yollarında inflamasyona neden olduğu ve akciğer fonksiyonlarını olumsuz etkilediği vurgulanıyor.
Korunma Yöntemleri ve Tavsiyeler
Orman yangınlarının yaygın olduğu dönemlerde, dumanın etkilerini azaltmak ve solunum sağlığını korumak için alınabilecek çeşitli önlemler mevcuttur. İşte önerilen bazı yöntemler:
- Evlerdeki kapı ve pencereleri sıkıca kapatmak, içeriye duman girmesini engellemeye çalışmak.
- Eğer klima kullanılıyorsa, sadece iç ortam havasını döndürecek şekilde ayarlamak ve dış hava girişini kapatmak.
- Dışarı çıkılması gerekirse, özellikle özel filtreli maskeler veya en azından ıslak bezler kullanmak, yüzü kapatmak önemli.
- Kapı ve pencere kenarlarına hafif ıslak havlular yerleştirilerek, dumanın içeri girişinin azaltılması sağlanabilir.
- Çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalıkları olan bireyler, mümkünse yangın bölgelerinden uzak durmalı ve hava kalitesine dikkat etmelidir.
Ancak, bu basit önlemler yeterli olmayabilir ve özellikle yoğun duman ortamında, profesyonel solunum maskeleri kullanmak şarttır. Normal cerrahi maskeler, bu tür zararlı maddeleri engellemede yetersiz kalabilir. Özel filtreli maskeler veya N95 tipi maskeler kullanılması, solunum yollarını daha iyi koruyabilir. Ayrıca, maruziyet sonrası öksürük, hırıltı veya nefes darlığı gibi belirtiler görüldüğünde acil sağlık desteği almak büyük önem taşır. Uzun süre devam eden şikayetler veya şiddetli solunum problemi olan kişiler, mutlaka uzman bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Unutmayın, yangın sırasında ve sonrasında alınacak doğru önlemler, hem sağlığınızı korumanıza hem de olası ciddi komplikasyonların önüne geçmenize yardımcı olur.
Kaynak: Anlık Sivas
