Ortaçağ’ın karanlık Avrupa’sında akıl hastaları yakılarak öldürülürken, Sivas’ın Divriği ilçesinde 8 asır evvel inşa edilen Divriği Ulucami ve Darüşşifasında akıl hastaları sesle tedavi ediliyordu, mescitteki akustik günümüz mimar, mühendis ve bilim insanlarını kendine hayran bırakıyor.
Sivas’ın Divriği ilçesinde 1228 tarihinde Anadolu Selçukluları vaktinde Selçuklulara bağlı Mengücekli beyliği devrinde Mengücek şahı Süleyman Şah’ın oğlu Ahmet Şah ve eşi Melike Turan Hanım tarafından yaptırılan Ulucami ve darüşşifası, Türkiye’de Unesco tarafından Dünya kültür mirasına dahil edilen anıtsal birinci eser olmuştu.
Eserin baş mimarı Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem Şah tarafından inşa edilen cami üzerindeki motifler ve mimari özellikleri kadar iç kısmındaki ses akustiği ile de dikkat çekiyor. Caminin belirli kısımlarında çıkartılan seslen hiçbir teknolojik aygıta gerek kalmadan caminin dört bir tarafına eşit bir formda yayılıyor. Mescitteki akustik sistem bugün bile bilim insanlarını kendine hayran bırakıyor.
En küçük bir ses bile caminin öteki ucundan duyulabiliyor
Sanat Tarihçisi Onur Aydın, mescitteki kusursuz mimari ve akustik mühendisliği ile bir uçta kısık sesle konuşulanın öbür bir uçta rahatlıkla duyulabildiğini belirtip, “Divriği Ulucami’si 13. Yüzyıl Mengücek yapısıdır. Darüşşifa ve cami olarak iki kısımdan oluşan bir külliye formundadır. Ahmet Şah ve eşi Melike Turan Hanım tarafından yaptırılmıştır. Ustası ve mimarı Ahlatlı Hürrem şahtır. Burada bir ses mühendisliği kelam konusu. Mimaride kullanılan taşlar, kubbe geometrisi, iç yerdeki boşluk dağılımı sesin yankılanmadan çok net ve eşit bir biçimde yayılıyor. Mesela mihrabın önünde konuşulan en küçük bir şey caminin başka kısımlarından net bir formda anlaşılabiliyor. Bu, günümüz koşullarının teknolojileri kullanılmadan o devrin imkanları ile başarılmış. Buda ize iç yer boşluk dağılımının mükemmel bir halde yapıldığını gösteriyor.” dedi.
Su sesi ile akıl hastaları tedavi edildi
Aydın, caminin darüşşifa kısmında su sesi ve eksiksiz akustik sistemiyle ruh ve akıl hastalarının tedavi edildiğini tabir ederek şunları söyledi. “Darüşşifa kısmının ortasında bir havuz yer alıyor. Bu kısımdaki akustik mimari, havuzdan çıkan su sesi ile devrinde akıl ve ruh hastaları tedavi edilmiştir. Havuzdan çıkan su sesi harika akustik dağılımı ile hastaların ruhsal ve fizikî manada rahatlamasını sağlamıştır. O periyot bu formülle hastaların tedavi edilebildiği tek örnek olarak gösterebiliriz. Bu özellikleri Divriği Ulucami’sinin dünya üzerindeki eşsiz bir miras olduğunu kanıtlamaktadır.”
Anlık Sivas Haber
