Mardin’den Ankara’ya gelen mevsimlik personeller, yanan odun ateşinin başında sıcak havaya aldırış etmeden ekmeğini kömürden çıkarıyor.
Ankara’nın Çubuk ilçesine Mardin’den gelerek çalışmaya başlayan mevsimlik emekçiler, meşe ormanlarına yakın yerde süreksiz olarak kurdukları çadırlarda ömürlerini sürdürüyor. Her yıl ilkbaharda başlayıp, sonbaharda biten mangal kömürü mesaisinin yarısına gelen mevsimlik emekçiler, dönem sonunda memleketlerine dönüyor. İşçiler, Orman İşletme Müdürlüğü tarafından yürütülen orman alanlarındaki gençleştirme çalışmaları kapsamında belirlenen alanlarda kestikleri meşe odununu traktör yardımıyla taşıyor. Kurdukları ocaklarda 20 ile 25 gün ortasında denetimli halde yakan personeller, soğutma süreci yaptıktan sonra odun kömürünü kullanılır hale getiriyor. Kilosu 25-30 lira ortasında olan odun kömürü bu dönemde alıcı karşısına çıktı.
“10 aile ayda 50-60 ton ortasında kömür üretip satıyoruz”
Sezon boyunca kazandıkları parayla kış aylarında geçinmek zorunda olduklarını söyleyen mangal kömürü çalışanı Mehmet Salih Alkış, “Mardinliyim, 2002 yılından beri kömürcülük yapıyorum. Mevsimlik iş olduğu için her yıl 4’üncü ve 5’inci ay ortasında devletten ihale ile işi alıyoruz. Sonrasında kendimize ilişkin tapulu bir alanda 5-10 aile ortasında bölüşüp, 11’inci aya kadar bu işi üretip satıyoruz. Uygun odunun olduğu yerde üretim yapıyoruz. İşi iklime bağlı olarak erken yahut geç bırakıyoruz. Kendimizi iklime nazaran ayarlıyoruz. İş bittikten sonra herkes memleketi yahut konutu neredeyse oraya gidiyor. İş tekrar başladığında yeniden tıpkı formda geliyoruz. Burada 10 aile ile birlikte yaklaşık 30-40 kişi çalışıyoruz. İşimiz günlük işi değil. Bir gün topluyoruz, bir gün çatıyoruz. Her bir ocağı 20-25 gün ortasında söküp satıyoruz. 10 aile ayda 50-60 ton ortasında kömür üretip satıyoruz. 22 yıllık esnaf olduğum için herkes az çok tanıyor beni. Ankara’ya, Trabzon’a her yere satıyorum. Onlara toptan olarak kamyonla gönderip satıyorum. Sonuçta bozulmayan bir mal, 5-10 sene de kalsa badiresi olmaz” diye konuştu.
“Kömürü herkes yapamaz, güç bir iş”
Aracıların odun kömürünü satın alırken uyguladıkları fiyat dengesizliğinden şikayetçi olan Alkış, “25-30 lira ortasında sattığımız malı marketlerde 100 liraya kadar satan var. Maalesef bu türlü bir dengesizlik var. Biz bu durumdan şikayetçiyiz. Ortacılar market yahut kasap üzere kömür nerede satılıyorsa onlar, benim sattığım kömürden yüzde 100 kazanmak biraz dengesizlik. Kömürü herkes yapamaz, güç bir iş. Biz bu işi yaptığımız için diğer yapacağımız işimiz yok. 22 yıldır helalinden geçimimizi yaptık, kimi insanlara da sebep olduk. Sıcak da olsa kendi işimiz olduğu için muhakkak mesai saatimiz yok. Sabah 06.30’dan akşam 7.00’ye kadar çalışıyoruz. Herkes bilsin ki kolay ekmek yok” dedi.
“Kadınlar çalışmanın bedelini bilsinler”
Ailesine takviye olmak için çalışan 18 yaşındaki kömür emekçisi Fidan Dakık ise, “Ankara Çubuk’ta çalışıyoruz, kömür işi yapıyoruz, işçiyiz. Sabah 06.00’dan akşam 06.00’ya kadar çalışıyoruz. Odunları ormandan getirip, çatıyoruz. Sonrasında saman ve toprak ile yakarak kömür haline getiriyoruz. 7- 8 ay çalışıyoruz, mayıs üzere gelip kasım yahut aralık üzere gidiyoruz. Herkes yapamaz bu işi. Aileme dayanak olmak için çalışıyorum, gayretim bu tarafta. Bayanlara söylemek istediğim şey, çalışmanın pahasını bilsinler” formunda konuştu.
Anlık Sivas Haber
