Henüz 8 yaşındayken akıcı konuşma bozukluğu başlayan ve birçok teşebbüsüne karşın tam manasıyla tahlile ulaşamayan Dr. Birtan Demirel (35), yaşadığı zorluklar karşısında pes etmeyerek dünyaca ünlü Oxford Üniversitesi’nden doktora derecesi aldı. Hayata küsmeyen, hayallerinin peşinden gitmeyi bırakmayan Demirel, İzmir İktisat Üniversitesi’nde (İEÜ) aldığı marka irtibatı eğitiminin akabinde Oxford Üniversitesi’nde deneysel psikoloji alanında doktora yaparak tarihi bir muvaffakiyete ulaştı. Albert Einstein’ın ders verdiği, Oscar Wilde ve J.R.R. Tolkien üzere tanınmış isimlerin mezun olduğu Oxford’dan diploma almanın gururunu yaşayan Demirel, kendisiyle tıpkı zorlukları yaşayan şahıslara umut olmak için çalışmalarını da ‘akıcı konuşma bozukluğu’ üzerine ağırlaştırdı. Bu hususta master ve doktora tezleri yazan, projelerde etkin vazife alan Demirel, “Bu sıkıntıya tahlil bulmak ve bilime katkı sağlamak en büyük hedefim” diye konuştu.
Aslen İzmirli olan Birtan Demirel, çocuk yaştayken akıcı konuşma bozukluğu yaşamaya başladı. Ailesiyle birlikte sorunun tahlili için birçok doktor gezen Demirel, tüm teşebbüslere karşın akıcı bir konuşmaya kavuşamadı. İlkokulda, bu durumun tesiriyle sınıfta parmak kaldırmak ve soru sormak bile büyük cüret gerektirirken, Demirel tüm zorluklara karşın hayallerinden vazgeçmedi.
Rahatsızlık değil, irtibat biçimi
Zaman içinde endişelerinden kurtulmaya başlayan; mevcut durumunu rahatsızlık değil, farklı bir irtibat biçimi olarak tanımlayan Demirel, eğitim hayatında muvaffakiyetten muvaffakiyete koştu. Lisans eğitimini Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Bölümü’nde tamamlayan Demirel, yüksek lisansını ise marka irtibatı alanında İzmir İktisat Üniversitesi’nde yaptı.
Ders verdi
İEÜ’den mezun olduktan sonra psikoloji ve hudut bilim alanında İtalya ve Almanya’da akademik çalışmalarına devam eden Demirel, ‘konuşma’ üzerine çalışmalar yapmaya başladı. Almanya’da araştırma tasarımı, programlama ve beyin görüntüleme metotları üzerine tecrübe kazanan Demirel, deneysel psikoloji alanında doktora yapmak için İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nden kabul aldı. Çalışkanlığıyla fark oluşturan Demirel, Oxford’daki eğitimini de üç yılda tamamlayarak diplomasına kavuştu. Demirel, Oxford Üniversitesi’nde nörofizyoloji ve davranışsal hudut bilimi dersleri veren bir akademisyen oldu.
“Pes etmek yerine, kendi yolumu çizdim”
Demirel, psikoloji ve hudut bilime olan ağır ilgisini, insanlığa katkı sağlayacak bilimsel çalışmalara dönüştürmek için mesleğini bu doğrultuda şekillendirdi. Oxford Üniversitesi’nde doktora yapmak, Demirel için yalnızca bir gaye değil, alanının en güzelleriyle birlikte çalışarak kendini geliştireceği bir araç oldu. Demirel, burada yalnızca akademik bilgi edinmekle kalmadı, farklı kültürlerden gelen bilim insanlarıyla tanışarak ufkunu genişletti ve tutkusu daha da güçlendirdi. Demirel, “Oxford bana yalnızca doktor unvanı vermedi, aynı vakitte merakımı canlı tuttu ve daima öğrenmeye teşvik eden bir bakış açısı kazandırdı” diye konuştu. Demirel, çocukluk yıllarında karşılaştığı zorlukları ise, “İnsanların bakışları ve sabırsızlıkları vakit zaman zorlayıcıydı ancak bunu bir pürüz değil, gelişimim için bir fırsat olarak görmeye başladım” kelamlarıyla söz etti. Konuşma bozukluğu yaşayan bireylerin hayat kalitesini artıracak bilimsel projeler geliştirmek istediğini tabir eden Dr. Demirel, Oxford’daki bir anısından yola çıkarak şu anda üzerinde çalıştığı projeyi de anlattı.
“Kaygılıydım lakin konuşma yapmayı kabul ettim”
Demirel, “Doktoramın birinci yılında, bursumu sağlayan vakıf (Dominic Barker Trust), beni bir bağış gecesine davet etti. Araştırmalarımız için fon toplamak maksadıyla yaklaşık 100 kişinin katılacağı bu gecede konuşma yapmamı rica ettiler. Hayatımda hiç bu kadar kalabalık bir topluluk önünde konuşmamıştım. Kendime inanamadım. Üstelik konuşma bozukluğum, irtibatın çok değerli olduğu anlarda barizleşir. Ama yeniden de daveti hiç düşünmeden kabul ettim. Lakin kabul etmek, tasayı ortadan kaldırmıyordu. Günlerce, tek cümleyi bile bitirememe ihtimali zihnimde dönüp durdu. Bir gece, bu korkunun da tesiriyle düşünürken aklıma bir prosedür geldi. Size garip gelecektir lakin ben, diğeriyle diyalog içinde olmadığımda, yani sesimle diğerine bir bildiri aktarmaya çalışmadığımda konuşma bozukluğum neredeyse hiç olmuyor. Bir başka değişik nokta ise diğer biriyle tıpkı anda, tıpkı sözleri söylediğimde de konuşmam büsbütün akıcı. İşte bundan yola çıkarak kendi sesimi evvelce kaydedip, kulaklıktan dinleyerek, konuşmamı yapabilirim diye düşündüm” sözlerini kullandı.
“Kendi sesime odaklandım”
Bu fikri uygulayarak sahneye çıktığını söz eden Demirel, “Kulaklığımda kendi sesim, önümde ise beni merakla bekleyen 100 çift göz vardı. Kendi sesimi söz kelime takip ederek birinci cümlemi söyledim. Takılmam olmadı, ikinci cümlem de akıcıydı. Sonuna kadar, neredeyse tek duraksama bile olmadan, kendi doğal tonumla konuşmamı bitirdim. Konuşmam bittiğinde, insanların ‘Bu kişi bize kendi konuşma bozukluğundan bahsetti lakin konuşma bozukluğu yokmuş’ diye düşüneceğinden endişelendim. Lakin kulaklığı çıkardığım an, akıcı konuşmaya veda edeceğimi de biliyordum. Bu tekniği bir gözlük üzere düşünebilirsiniz; taktığınızda dünya netleşir, çıkardığınızda bulanıklaşır. Daha sonra, doktoramda bu tekniği bilimsel olarak test ettik. Sonuçlar şu an hakem değerlendirmesinde. Oxford Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tim Denison ile birlikte bu sistemi rafine hale getirebilir miyiz, biraz daha geliştirerek benim üzere sunum yaparken zorluk yaşayan insanlara umut olabilir miyiz diye çalışıyoruz” tabirlerini kullandı.
“Beyinde neler olduğunu inceliyoruz”
Demirel, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Prof. Dr. Tim Denison; epilepsi, ağrı, koma ve parkinson hastalığı üzere alanlarda çığır açan inovasyonlar geliştirmiş, grubuyla birlikte geliştirdiği metotları dünya çapında 1 milyondan fazla şahsa ulaşmış bir bilim insanı. Onunla her hafta birebir görüşüp konuşma bozukluğu üzerine çalışmak, benim için büyük bir talih. Bu formül, doktoradaki çalışmalarımın sadece bir kesimiydi; asıl seyahat ise daha yeni başlıyor. Hiçbir yardımcı usul kullanmadan akıcı konuşmayı günlük hayata taşımamızın yollarını araştırıyoruz. Bunun için MRI, fMRI ve MEG üzere beyin görüntüleme teknikleriyle, takılmadan milisaniyeler evvel beyinde neler olduğunu inceliyoruz. Şayet bu biyolojik işaretleri bulabilirsek, manyetik ikaz üzere yollarla hakikat anda müdahale ederek konuşmayı başlamadan akıcı hâle getirmeyi hedefliyoruz. Bu, beyinde yeni öğrenmelere yol açarak vakitle büsbütün doğal bir akıcılık sağlayabilir.”
“Kusursuz olan kimse yok”
Konuşma bozukluğu üzere karmaşık bir mevzuyu, en ileri teknoloji ve dünyanın en uygun beyinleriyle bir ortaya gelerek çalışmaya uğraş gösterdiğini belirten Demirel, kendisi üzere akıcı konuşma bozukluğu çeken bireylere de bildiriler verdi. Demirel, “Oxford’daki farklı kısımlardan saygın bilim beşerlerine fikirlerimi sundum ve dayanaklarını aldım. Bunun yanı sıra Stanford, Boston Üniversitesi ve New York Üniversitesi ile de temas kurdum. Geçen kasımda Boston ve New York’a giderek laboratuvarlarında konuşmalar yaptım. Bir gün kesinlikle konuşma bozukluğu tarihe karışacak. O vakte kadar unutmamamız gereken şey ne söylediğimizin, nasıl söylediğimizden çok daha değerli olduğudur. Hayatımda harikulâde zeki ve yetenekli pek çok beşerle tanışma bahtına sahip oldum lakin kusursuz olan birine hiç rastlamadım. Bu yüzden yargılamadan, merakla ve ilgiyle dinleyen biri olmak, pek çok sorunu aşmaya yeter” dedi.
Anlık Sivas Haber
