Kadınlarda en sık görülen kanser çeşidinin göğüs kanseri olduğuna dikkat çeken Genel Cerrah Doç. Dr. Hayrettin Dizen “Meme kanseri tedavisinde sağkalım oranları artmaktadır. Bunun iki nedeni tedavi sistemlerinin gelişmesi ve hastalığın erken evrede tanınması olarak açıklanabilir” dedi.
Acıbadem Eskişehir Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Hayrettin Dizen, meme kanseri sıklığındaki artışın nedenleri, risk faktörleri, korunma yolları ve erken teşhisin kıymeti hakkında bilgi verdi. Ülkemizde göğüs kanseri sıklığının 1994 yılı datalarına nazaran her 100 bin bayanda 24 iken 2018 yılında bu oranın her 100 bin bayanda 50’nin üzerine çıktığına dikkat çekerek 25 yıllık müddette yaklaşık 2.5 katlık bir artış yaşandığını söz etti.
Doç. Dr. Dizen bu artışın temel nedenlerini “Yaşam üslubundaki değişiklikler, obezite, hareketsizlik, doğurmama, geç yaşta doğum, kısa süren emzirme, erken menarş, geç menopoz, uzun müddet doğum denetim hapı ya da menopoz tedavisi kullanımı üzere faktörler ile nüfusun yaşlanması, farkındalık seviyesinin artması, mamografi çekiminin yaygınlaşması ve nüfus artışı” olarak sıraladı. Bu artışın önemli bir halk sıhhati sorunu oluşturduğunu vurgulayarak korunma, tarama ve erken tanıya yönelik çalışmalara sürat verilmesi gerektiğini belirtti.
“Tanı ileri evrede konuluyor”
Meme kanseri sıklığındaki artışa karşın ülkemizde birçok hastada teşhisin ileri evrelerde konulduğunu söyleyen Doç. Dr. Dizen, “Gelişmiş ülkelerde ise göğüs kanseri tanısı daha çok erken evrelerde konulmakta. Bunun en kıymetli nedeni ise o ülkelerde tarama sistemlerinin gelişmiş olması ve toplumun bu sistemlere ahenk göstermesidir” dedi.
Meme kanserinin bayanlarda en sık görülen ve erken teşhisle tedavi edilebilen bir hastalık olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Dizen korunma yollarına dair “Öncelikle göğüs kanseri risk faktörlerini azaltmak gerekir. Bunlar; genetik bir risk olduğu belirlenen bayanlarda göğüsleri ameliyatla boşaltmak (profilaktik mastektomi) ve kollayıcı ilaçlar kullanmak. Bu üç faktörün yanı sıra sağlıklı hayat alışkanlıkları da riski kıymetli ölçüde azaltabilir” diye konuştu. Sağlıklı ömür biçiminin obeziteden kaçınmak, tertipli antrenman yapmak, istikrarlı beslenmek, 30 yaşından evvel doğum yapmak, emzirmeyi en az bir yıl sürdürmek, alkol kullanmamak ve hormon tedavisinden uzak durmak üzere ögeleri içerdiğini belirtti.
“Genetik faktörler dikkate alınmalı”
Her iki göğsün ameliyatla alınmasının (Bilateral profilaktik mastektomi), BRCA1 yahut BRCA2 mutasyonlarını taşıyan bireylerde göğüs kanseri riskini yüzde 95 oranında azalttığını aktaran Doç. Dr. Dizen, genetik yatkınlığın değerine değinerek şu bilgileri verdi: “Meme kanseri için en kıymetli risk faktörü bayan olmaktır. Bunun dışında ileri yaş, erken menarş (regl süreci), geç menopoz, hiç doğum yapmamış olmak, emzirmemiş olmak, geç yaşta doğum yapmak, çocuklukta göğüs bölgesine radyoterapi almak, uzun vadeli hormon tedavileri, oral kontraseptifler, alkol kullanımı, postmenopozal obezite, kimi yeterli huylu göğüs hastalıkları, atipik hücre varlığı, lobüler karsinoma in situ, mamografide ağır göğüs dokusu ve genetik faktörler riski artırır. BRCA1 ve BRCA2 mutasyonları en sık rastlanan genetik risk faktörleridir. Bu mutasyonlar yumurtalık (over) kanseri riskini de artırır.”
“Erken teşhis hayat kurtarıyor”
Meme kanseri tarama programlarının, klinik bulgu ortaya çıkmadan hastalığın erken devirde belirlenmesini amaçladığının altını çizen Doç. Dr. Dizen, “Erken tanı sayesinde mevt oranları azalmakta, göğüs hami cerrahi talihi artmakta ve tedaviye bağlı yan tesirler azaltılmaktadır. Göğüs kanserinin taranmasında en tesirli görüntüleme tekniği mamografidir. Dijital mamografi ile daha düşük radyasyonla daha net manzaralar elde edilmekte ve hastalık çok erken evrelerde tanınabilmektedir. Alınan radyasyon dozu, günde bir paket sigara içen bir şahıstan 40 kat daha azdır” dedi.
“Multidisipliner tedavi yaklaşımı önemli”
Meme kanseri tedavisinde sağkalım oranlarının arttığını ve bunun iki temel nedeni olduğunu söyleyen Doç. Dr. Dizen, “Lokal ve sistemik tedavi usullerinin gelişmesi ve hastalığın erken evrede tanınması muvaffakiyet oranlarını yükseltiyor. Multidisipliner yaklaşımla tedavinin aktifliği artmakta, hastaya ilişkin olumsuz sonuçlar ise azalmaktadır” diye konuştu.
Tanı konulduktan sonra klinik evrelendirmenin yapıldığını, evre ve moleküler alt tipe nazaran cerrahi tedavi, kemoterapi yahut hormonal tedavi kararı verildiğini söz eden Doç. Dr. Dizen, erken evre göğüs kanserinde göğüs kollayıcı cerrahi ve sentinel lenf nodülü biyopsisinin uygulanabileceğini söyledi.
“İleri evrede sistemik tedavi öncelikli”
Lokal ileri göğüs kanserinde (Evre IIB yahut III) ise tedaviye sistemik tedaviyle başlanmasının birçok avantaj sağladığını vurgulayan Doç. Dr. Dizen, “Tümörün kemoterapiye cevabı ölçülebilir, dolanımdaki tümör hücreleri yok edilebilir, tümör evresi küçültülerek göğüs hami cerrahi yapılabilir ve koltuk altı lenf bezleri korunabilir” diyerek kelamlarını tamamladı.
Anlık Sivas Haber
