Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, Sakarya’nın Karasu ilçesi Ortaköy Mahallesi’nde kuraklıktan etkilenen fındık bahçelerinde incelemelerde bulundu.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Sakarya’nın Karasu ilçesi Ortaköy Mahallesi’nde kuraklıktan etkilenen fındık bahçelerinde incelemelerde bulundu. Üreticiler ve bölge ziraat odası liderleriyle bir ortaya gelen Bayraktar, Sakarya ve Karadeniz Bölgesi’nde yaşanan kuraklığın fındık üretimi ve rekolte üzerindeki tesirlerini kıymetlendirdi. İklim değişikliğinin tarım dalını olumsuz etkilediğini söyleyen Bayraktar, “Biliyorsunuz daha evvel nisan ayında bir don felaketi ile karşı karşıya kaldık ve bu don felaketinden 65 vilayetimizde eserlerimiz ve üreticilerimiz etkilendi. 55 vilayeti gezme imkânım oldu, bahçeleri gezdim, çiftçilerimizle bir ortaya geldim. O denli bahçeler gördüm ki, buna fındık bahçeleri de dâhil, 600 rakımın üzerinde fındık bahçelerinde yüzde yüzlere varan ziyanlar oldu. Diğer eserlerde de bu ziyanları gördük. Hatta birtakım bahçelerde kollar kurumuştu, gövdeler kurumuştu. Yani önümüzdeki yıllarda o bahçelerden eser almak mümkün olmayacak. Artık natürel ben bilhassa Türkiye’yi gezerken bir tehlikeye daha dikkat çektim. Dedim ki, daha büyük bir tehlike geliyor. Evet, don olayı tarihimizin en büyük felaketini bize yaşattı lakin daha büyük bir felaket geliyor. Bunun ismi kuraklık. Hakikaten yağışlar gelmedi. İlkbahar yağışlarını bekledik, şayet bu yağışlar gelmezse büyük bir kuraklık felaketi ile karşı karşıya kalacağız. İlkbahar yağışları gelmedi, son yılların en kurak ilkbahar aylarını yaşadık. Haziran ve temmuz ayına geldik, yeniden son yılların en sıcak iki ayını yaşadık” tabirlerini kullandı.
“Bahçelerindeki eserlerimiz dökülmeye başladı ve verimlilik sayıları da olağanüstü aşağıya düştü”
Ürün verimliliğinde düşüşler yaşandığına dikkati çeken Bayraktar, “Fındık da dâhil olmak üzere birçok eserimiz kuraklık tehdidi ile karşı karşıya kaldı. Maalesef eserlerimiz dökülmeye, bilhassa fındık bahçelerindeki eserlerimiz dökülmeye başladı ve verimlilik sayıları da olağanüstü aşağıya düştü. Artık fındıkla alakalı bir rekolte açıklaması yapıldı. 449 bin ton olarak bakanlığımız bir açıklama yaptı fakat bilhassa bu afetleri dikkate aldığımızda bir taraftan don hadisesi ve bunun fındık üretimine verdiği ziyan, bir taraftan kokarca tehdidi hala devam ediyor, kimi bahçelerimizde kokarca ziyan veriyor ve en son olarak da yaşadığımız bu kuraklık hadisesi nedeniyle rekoltenin bu sayının çok daha aşağısında olacağını iddia ediyorum” diye konuştu.
“Bu sene üreticilerimizin bizden değerli beklentileri var”
Hedeflenen 449 bin ton sayısının tutturulmasının mümkün görünmediğini söyleyen Bayraktar, şöyle devam etti:
“Fındık eserimiz vurgun yemiş durumda. Bunun ismi vurgun; yani don vurgunu, hastalıklarla alakalı yediğimiz vurgun ve en son kuraklık vurgunu. Burada bilhassa bu sene üreticilerimizin bizden kıymetli beklentileri var. Bilhassa fiyat konusunda yapmamız gerekenler var. Bu sene üreticilerimiz fiyat bekliyor. Bu sene üreticimiz fiyatı kendi belirleyecek, bunu net olarak söylüyorum. Yani ne Toprak Mahsulleri Ofisi ne tüccar; hayır, üreticimiz belirleyecek fiyatı. Bilhassa hasat başladı bugünlerde. Üreticimiz dikkatli olursa, muhtaçlığı kadar eseri piyasaya arz ederse, arzı yavaşlatırsa fındık fiyatlarının yükseleceğini görecek. Fındık fiyatlarını üreticimiz kendisi belirlemiş olacak. Bu olağanüstü değerli. Ben üreticimize güveniyorum. Üreticimiz bu hususta çok deneyimli, bu sene dikkatli hareket edecektir. Arzı yavaşlatarak fiyatlar yükselecektir. Zira buna mecburuz. Üretim kaybından, verimlilik kaybından ötürü aslında maliyetimiz çok yükseldi fakat girdi maliyetlerimiz de yükseldi. Personellik maliyetlerimiz çok yükseldi. Hatta personellik maliyetleri, maliyetimizin yarısından fazlaya teşkil ediyor. Son yıllarda da personellik maliyetleri süratle artmaya devam ediyor. Hasebiyle üreticilerimizin maliyetlerini çıkarabilmesi, alın terinin karşılığını alabilmesi için fiyatların kesinlikle suretle yükselmesi gerekiyor. Bu olağanüstü değerli. Bunun dışında bilhassa don bölgelerinde ziyan gören üreticilerimizle yapılacak olan yardımları, biz kuraklıktan ziyan gören bölgelerdeki üreticilerimiz için de istiyoruz. Yani bu üreticilerimiz de mağdur, bu üreticilerimiz de banka borçlarını ödeyemeyecek durumda ve girdi maliyetlerini karşılayamayacak durumda. Hasebiyle üreticimize nakit yardımı yapılması, bunun dışında banka borçlarının ve Tarım Kredi Kooperatifi borçlarının yapılandırılmasını talep ediyoruz. Bunu her gittiğimiz yerde üreticilerimiz bizden bilhassa istiyorlar. ’Biz kuraklık nedeniyle para kazanamadık, borçlarımızı ödeme kabiliyetimiz kalmadı. Ödeme gücümüz kalmadı, borçlarımızın yapılandırılmasını istiyoruz’ diyorlar. Biz de hükümetimizden bunu talep ediyoruz. Ankara’da bununla alakalı gerekli görüşmeleri yapacağız inşallah.”
“Üreticimizi daha fazla desteklememiz gerekiyor”
İklimsel olarak evvelden yaşanmayan olayların artık görülmeye başlandığını söyleyen Bayraktar, şu sözlere yer verdi:
“Artık çiftçilik zorlaştı. Bir taraftan kuraklık, hiç görmediğimiz hortum olaylarını görmeye başladık. Bir taraftan bir bakıyorsunuz çok yağışlar tarım dalına önemli manada ziyan veriyor, üreticimize önemli manada ziyan veriyor. Yani üretim yapmak eskisinden daha güç, olağanüstü zorlaştı. Şayet biz bu süreçte üreticimize sahip çıkmazsak, üreticimizin gerisinde durmazsak, üreticimizi daha fazla desteklemezsek üreticimizin üretimden kaçacağını görmemiz lazım. Yani üreticimizi daha fazla desteklememiz gereken bir zamandayız. Üreticimiz olumlu ayrımcılığı hak ediyor, daha fazla takviyesi hak ediyor. Artık çiftçilerimizi tarımda tutamıyoruz. 18-32 yaş ortası çiftçi oranı yüzde 5’lere kadar düştü. Bugün yurt dışından gelen göçmenler marifetiyle tarımı götürmeye çalışıyoruz. Onlar memleketlerine döndüğünde Türkiye’de üretimi kiminle yapacağız? Bırakın gençleri, yaşlılar da çoluk çocuğunu alıp artık kentlere yerleşmeye başladı. Hasebiyle tarımı desteklemekten öbür dermanımız yok. Tarımı daha fazla desteklemeliyiz, çiftçimize olumlu ayrımcılık yapmalıyız. Artık kuraklık bu ülke için çok büyük bir tehdit. Bugün kişi başı bin 300 metreküp olan su tüketim ölçüsü birkaç sene sonra bin metreküpün altına düşecek, Türkiye su yoksulu bir ülke olacak. Tahminen bugün sulama yapma imkânı bulduğumuz, su isteyen kimi eserlerimizi yarın üretemez hâle geleceğiz. Bunu Ankara’da hem Sayın Cumhurbaşkanımızla yaptığımız görüşmede hem bakanlarla yaptığımız görüşmede kendilerine arz ettik. Münasebetiyle bunun önlemlerini şimdiden almak gerekiyor. Sulama yatırımlarını çok süratli bir halde bitirmemiz lazım. Bugün kaynağından tarlaya gidinceye kadar suyun yüzde 50’sini kaybediyoruz. Bunu üzülerek söz ediyorum; sulama kanallarımız açık ve rehabilite edilmemiş bir halde, onarılmamış bir vaziyette. Hasebiyle sulama randımanı bugün için yüzde 52’lerde. Bu ne demektir? Suyun yarısını kaybediyoruz. Acil olarak sulama kanallarının kapalı sistem hâline getirilmesi olağanüstü değerli. Barajların sulama kanalları ile bitirilmesi olağanüstü değerli. Tekrar bütün çiftçilerimizin gerekli dayanak vermek suretiyle basınçlı sulama sistemlerine geçirilmesi gerekiyor.”
“Türkiye’de suyun yüzde 70’ini tarım kesimi kullanıyor”
Tarımda sulamanın daha verimli yapılması gerektiğini söyleyen Bayraktar, “Artık yırtıcı sulama sistemi sona erdi. Zira Türkiye’de suyun yüzde 70’ini tarım bölümü kullanıyor. Hasebiyle biz önlemlerimizi evvel tarım dalında almak zorundayız. Yabanî sulamadan vazgeçmeliyiz. Bu manada gerekli bütçenin ayrılarak sulama yatırımlarına öncelik verilmesi, tarım dalı için olağanüstü kıymetli. Yalnızca bizim için değil, ülkemizin besin güvenliğini sağlamak açısından da olağanüstü değerli. Bunu söz ettikten sonra natürel, fındığın ne kadar değerli bir eser olduğunu hepimiz biliyoruz. Bunu söz etmek istiyorum. Fındık yalnızca ülkemiz için değil, dünya için olağanüstü değerli bir eser. Dünyanın gereksiniminin değerli bir kısmını biz karşılıyoruz. Gerek üretim sayıları açısından gerek kalite açısından Türkiye bu manada rakipsiz bir ülke. En yakın üretim sayıları açısından bize en yakın olan İtalya’ya 6,3 kat fark atmış durumdayız. Yani ülkemizin fındığı, Türk fındığı rakipsiz bir fındık. Karadeniz için de çok değerli bir eser. Karadeniz’de fındık varsa, fındık para ediyorsa Karadeniz’de hayat var. Karadeniz’de fındık yoksa, para etmiyorsa hayat yok. Sosyoekonomik hayat fındığa bağlı. Sanayi ve hizmetler dalı Karadeniz’de gelişmediği için en değerli ekonomik faaliyet fındık üretimi. Fındık üretimi yeterliyse, fındık para ediyorsa bundan esnaf da yararlanıyor, tüccar da yararlanıyor. Karadeniz’de yaşayan bütün vatandaşlarımız yararlanıyor. Onun için herkes Karadeniz’de fındığa bakıyor. Onun için fındık eseri hem stratejik bir eser hem dünyada rakipsiz olduğumuz, ekolojik üstünlüğe bağlı olan bir eser. Bu türlü rakipsiz olduğumuz bir esere gözümüz üzere bakmak zorundayız ve daha fazla desteklemek zorundayız. Bu manada çiftçimize, fındık üreticimize verilen takviyelerin artırılmasını talep ediyoruz. Bütün üreticilerimize geçmiş olsun dileklerimi iletiyorum. Allah bu türlü bir afeti bir daha göstermesin. İnşallah gerekli önlemler alınır, bu sene de fındık bir ölçü para eder, çiftçilerimize gerekli takviyeler verilir ve önümüzdeki yıl çiftçimizin tarlaya girmesini sağlarız. Bu sene şayet eser para etmezse, çiftçimize kâfi takviye veremezsek, bu bahçeler bakım istiyor; bu parayı bulamazsak seneye üreticilerimizi bu bahçelerde bulamayız. Bunu Ankara’da da inşallah anlatacağız” diye konuştu.
Anlık Sivas Haber
