En kurak devrin yaşandığı şu günlerde şuursuz ziraî sulama ve yer altı sularının çekilmesiyle su düzeyinde büyük düşüşler meydana geldi. Bölgede ölçüm yapan uzmanlar, her geçen gün yer altı düzeyinin 400 metre üzerinde kazılan kuyular olmasına karşın, suya ulaşmanın çok sıkıntı olduğunu belirterek ikazlarda bulundu.
Türkiye genelinde tarım alanları olarak kullanılan yerler hasat devrinde kuraklıktan etkilendi. Tahıl ambarı olarak bilinen Konya Ovası’nda iklim değişikliği ve şuursuz ziraî sulama nedeniyle yer altı su düzeyi 400 metre üzerine kadar çıktı. Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Son yılların en kurak devirlerinden birini yaşadık. Hem yaz kuraklığı hem de kış kuraklığı. Bu yıllarda en yüksek düzeye ulaşmış vaziyette. Doğal bu durumda yağışların azlığı bilhassa tarım kesiti için, yer altı sularından yararlanmayı biraz daha arttıran bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Hasebiyle mahallî suyun bu yıl biraz daha fazla düştüğünü söylemek mümkün. Alışılmış bu mevsim sonunda yapılan biraz daha netlik kazanacak lakin alandan yapmış olduğumuz çalışmalarda vatandaşlar, mevcut kuyularına ek borular eklediğini kimi yerde ek boru eklenmesine karşın suyun kalmadığını, kuyu yenilemek zorunda kaldıklarını, birtakım bölgelerde ise 300, 400 metre derinlikte kuyular açıldığı halde yer altı suyuna rastlanmadığını not alıyoruz. Bu durum havzada kuraklığın ve yer altı sularının giderek daha olumsuz bir seyir izlediğini ortaya çıkarıyor” dedi.
“Daha az su isteyen eserlere gerçek yönelmemiz gerekiyor”
Su kullanımı sırasında tasarruf edilmesi ihtarında bulunan Arık, “Havza içerisine baktığımız vakit, aslında hem kuraklık hem iklim değişikliği hem de çok yer altı suyu kullanımı bir yerde tehlikeli çanlarını çaldığını gösteriyor. Bu durumda havza bizim doğal meteorolojik koşulları denetim etme talihimiz olmadığından, yani yağışı artıramadığımızdan elimizdeki su kaynaklarını daha verimli kullanmamız gerekliliği ortaya koyuyor. Bu da bilhassa havzada daha çok su kullanan kısımları olan tarım alanı bir grup tedbirler almasını gerektiriyor. Tarım kesitinin alması gereken tedbirlerin başında çok su isteyen ziraî üretim modelinin biraz daha az su isteği bitkiye yanlışsız eğrilmesi gerekiyor. Hem bitki hem de hayvancılık bakımından daha az su isteyen eserlere yanlışsız yönelmemiz gerekiyor. Havza içerisinde şeker pancarı, mısır, ayçiçeği, yemlik bitkiler, yoncanın çok fazla üretiliyor ve verimliliğinin yüksek olması değerli bir faktör. Besin güvenliğimiz açısından da bunların üretilmesi gerekir. Lakin su çok hayati bir mevzu, o nedenle suyumuzun da tasarruflu kullanılması gerekir. Bu iki dengeyi kesinlikle güzel kurmamız gerekiyor ve bu hem tarım bölümünün, hem kentlerde yaşayanların, hem de endüstrinin su tüketirken azami dikkat etmesi ve verimli olması gerekiyor” sözlerini kullandı.
“Kuraklık açısından baktığımız vakit nitekim tehlike çanları çalıyor”
Yer altı su kullanımının kaçak sularla daha bilinçsiz kullanıldığının altını çizen Prof. Dr. Arık, “Havza içerisinde kullanılan suyun genel dağılımına baktığınız vakit kullanımının çok değerli bir kısmı tarım kesim tarafından gerçekleştiriliyor. Burada bilhassa Devlet Su İşleri tarafından belgelendirilen kuyuyla, evraksız kuyuları karşılaştırdığımız vakit üçe bir üzere bir fark var. Yani 40 bin civarındaki dokümanlı kuyunun yanı sıra, bunun 3 katı kadar da kaçak kuyudan kelam ediyoruz. Kaçak kuyular bir yandan hangi düzeyden su aldığı belirli olmadan, suda rastgele bir tahlil yapılmadan, tuzlu su düzeylerinin pak ise düzeylerine karışmasını sağlayabiliyor. Bu durum bütün havzadaki suların kalitesini düşüren bir faktör olurken, tarımı da verimsizliğe gerçek götürecek. Öte yandan çiftçilerimiz uzmanından takviye almadıkları için bu kuyular vakit içerisinde verimli düşecektir ve en değerlisi de, yer altı düzeyinin daha önemli bir halde düşmesini sağlıyor. Bunun nedeni ise denetim edilmemesi. O nedenle havzadaki ziraî üretim model, kesinlikle bitkilere evrilmesinin yanı sıra bu kaçak kuyularını da kesinlikle bir an evvel önlenerek denetim altına alınması gerekiyor. Mahallî su maddemizde da belirtildiği üzere kesinlikle kapatılması, kaçak kuyu açanlardan ise idari süreç olarak gerçekleştirilmesi ve direkt bir planlamaya gidilmesi gerekiyor. Zira havzada artık kuraklık açısından baktığımız vakit sahiden tehlike çanları çalıyor. Ve bu suyu daha ileri taşıyabilmek için kesinlikle acil tedbirler alınması gerekiyor” halinde konuştu.
“Bu yıl ise kayıtlı olarak 12 tane obruk meydana geldi”
Arık, “Obruk sayımız her geçen gün artıyor maalesef. Gerek Konya kapalı havza içerisinde gerekse etraf vilayetlerde obruklar oluşmaya devam ediyor. Yalnızca geçtiğimiz yıl, sayısı 40’ın üzerinde obruk meydana gelmiştir. Bu yıl ise kayıtlı olarak 12 tane obruk meydana geldi. Havzada obruklar oluşmaya devam ediyor. Yer altı sularının giderek çekilmesine de bağlı olarak havzada sıkışmadan ötürü havza kenarlarından itibaren çok büyük yüzey yarıklarda meydana geldi. Bunlar da tehlike arz ediyor. Gerek tarım alanların daralması, gerekse orada bulunan yerleşimlerin bu tehlikeyle karşı karşıya kalması da önemli bir sorun olarak not edilmesi gerekiyor. Obruklarla birlikte yüzey yarıklarda temel sebep olarak tekrar kuraklığı gösterebiliriz” diye konuştu.
Anlık Sivas Haber
