Karadeniz’in topraklarında yetişen çay ve fındığın atıkları, artık yolları güçlendirecek. Prof. Dr. Erol İskender’in yürütücülüğünü üstlendiği proje ile çay ve fındığın atığı iktisada kazandırılacak hem de yolların ömrü uzatılacak.
Karadeniz’in vazgeçilmezleri çay ve fındık, bu kere sofralardan değil, yollardan geçecek. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Of Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erol İskender’in yürütücülüğü yaptığı “Fabrika atığı çay lifi ve fındık kabuğu tozu kullanılarak taş mastik asfalt karışımları için yeni bir süzülme önleyici katkı unsuru geliştirilmesi” başlıklı projesi dikkat çekiyor.
. Ulusal yeni fikirler ve eserler araştırma takviye programı kapsamında TÜBİTAK tarafından desteklenecek proje ile çay üretim tesislerinden çıkan lifler ve fındık sürece fabrikalarından elde edilen kabuk tozları taş mastik asfalt kaplamalarda süzülmeyi önleyen etraf dostu bir katkı hususuna dönüştürülecek. Bu sayede hem atıklar iktisada kazandırılacak hem de yolların dayanıklılığı artırılacak.
“Çalışmalara başladık”
Projenin yürütücülüğünü yapan Prof. Dr. Erol İskender, Türkiye’de asfalt için katkı gereçlerin ithal edildiğini ve maliyetinin yüksek olduğunu belirterek, “Asfalt kaplama dediğimiz vakit aslında halkın gördüğü tek tip bir karışım asfalt lakin bunun uygulamada birçok çeşidi var. Şimdiki olarak kullanılan taş mastik asfalt kaplamalar var. Aslında Avrupa’da 20 yıldır kullanılıyor lakin Türkiye’de yeni yeni yaygınlaşmaya başlayan bir karışım çeşidi. Bunun için kimi asfalt karışımlarının kullanılması mecburî oluyor. Bu katkı gereci Türkiye’de ekseriyetle ithal edilen değerli bir materyal. Biz bu gereç yerine yerli imkanlarla daha ucuz daha tesirli ne yapabiliriz diye düşündük. Araştırmalar sonucunda aklımıza birinci gelen materyallerden bir tanesi lifli yapısıyla ve asfaltın bağlayıcı hususu olan bütüm ile benzerlik gösteren atık çay lifi geldi. Biraz daha araştırınca fındık kabuğu aklımıza geldi. Yaptığımız ön çalışmalarda olumlu sonuçlar aldık. Bunu olgunlaştırdık. TÜBİTAK’a sunduk. Desteklenmeye layık görüldü. Bizde çalışmalarımıza başlamış olduk” dedi.
“Ürünlerin katma bedeli artacak”
Asfalt ile ilgili laboratuvar şartlarında ön çalışmaları yaptıklarını kaydeden İskender, “Gayet olumlu sonuçlar aldık. Bu çalışmalara bir yıl öncesinden başlamıştık. Şuan aşikâr bir noktaya geldik lakin önümüzdeki almamız gereken muhakkak bir yol mevcut. Projeyi tam olgunluğa getirdiğimiz vakit onlarla da görüşme yapacağız. Mekanik, fizikî testleri yapacağız sonuçları bütün paydaşlarla paylaşacağız. Atık çay lifi dediğimiz çay üretilirken fabrikada değerli bir ölçüde atık materyal oluşuyor. Buna çay lifi deniliyor. Bu türlü kamyonlarca üretilen bir materyal. Boş alanlara depolanıyor. Bazen çok düşük katma kıymetli olarak gübre olarak kullanılabiliyor. Çok kıymetli bir materyal değil. Biz bunu şayet asfalt karışımlarda faydalı hale gele getirirsek katma pahasını arttırmış olacağız. Böylece çayın da kesin pahası artmış olacak. Çaydan çıkan bu atık materyal yararlı bir materyale dönüşmüş olacak. Birebir biçimde fındık kabuğunun da bu formda bir katma bedeli olacak. Fındık kabuğunu hali hazırda biz çoklukla yüzde 90 oranında yakacak olarak kullanıyoruz. Biz bunu daha pahalı bir alanda bilhassa yurtdışından ithal olarak elde ettiğimiz bir katkı hususuna alternatif olarak düşünüyoruz. Çok daha kıymetli bir eser olarak asfalt kesiminde kullanılma imkanı oluşabilecek. Asfalt karışımlarda esas 4 tane sorun vardır. Bunlardan bir tanesi deformasyon sorunudur. Başkası çatlama sorunu. Öbürleri ise yorulma ve su hasarı sorunudur. Bu yenilikçi karışım tipleri ile deformasyon sorunu aşılmış oluyor. Taş mastik asfaltlar deformasyona karşı en dirençli karışım tipi olarak biliniyor. Bizim eserimiz taş mastik asfaltlara yönelik hasebiyle bunun içinde bir tahlil olma potansiyeli var” sözlerini kullandı.
Anlık Sivas Haber
